انواع زردی نوزاد زمانی اتفاق می افتند که سطح بیلی روبین در خون نوزاد افزایش پیدا می کند. هایپربیلی روبینمی اصطلاح پزشکی این بیماری است. اما بالا رفتن بیلی روبین در خون می تواند دلایل مختلف بسیار زیادی داشته باشد. در نهایت تمامی انواع زردی باعث ایجاد علائم تقریبا مشابه در هر شخص می شود. جالب است که درمان پایه تمامی انواع زردی استفاده از فتوتراپی می باشد. که این کار را می توان در خانه با اجاره دستگاه زردی نوزاد نیز انجام داد. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا درباره انواع زردی صحبت کنیم.
❄️❤️🩺 با کیفیت ترین دستگاه برای درمان زردی نوزاد : کرایه دستگاه پیشرفته زردی نوزاد 👉👶🍼
زردی در نوزادان چقدر شایع است؟
زردی در نوزادان شیوع بسیار بالایی دارد. به طور معمول از هر 10 نوزاد ترم 6 تای آن ها در هفته اول زندگی دچار زردی می شوند. این مقدار در نوزادان نارس بیشتر است. به طور تقریبی از هر 10 نوزادی که به طور پره ترم متولد می شوند 8 تای آن ها دچار زردی می شوند. البته این موضوع بدین معنا نیست که تمامی آن ها نیاز به اقدامات جدی درمانی دارند. بلکه بیشتر آن ها با چند اقدام ساده و یا بدون هیچ اقدامی بهبود پیدا می کنند.
بیلی روبین چیست؟
بیلی روبین ماده زرد رنگی است که درون گلبول های قرمز وجود دارد. زمانی که گلبول های قرمز به پایان عمر خود نزدیک می شوند و غشای آن ها شکننده می شود، با پاره شدن غشا بیلی روبین درون خون آزاد می شود و باعث زرد شدن رنگ پوست می شود.
این ماده سمی است و کبد مسئول تجزیه آن را برعهده دارد. در زمان جنینی، کبد مادر مسئول پاکسازی بیلی روبین از خون نوزاد را دارد. اما پس از تولد، کبد نوزاد باید این کار را بکند. در بدو تولد، کبد نوزاد ناقص است و نمی تواند به خوبی وظیفه خودش را انجام بدهد. به همین خاطر ممکن است نیاز به درمان پیدا کند.
برای دریافت مشاوره رایگان در مورد زردی نوزاد و راه های درمان زردی نوزاد میتوانید به شماره ۰۹۱۰۶۰۶۵۱۱۲ تماس بگیرید تا مشاورین ما، شما را به بهترین شکل راهنمایی کنند.
انواع زردی نوزاد
درست است که نشانه های زردی تا حد زیادی یکسان می باشند و درمان آن ها نیز مشابه است. اما با این حال، دلایل مختلفی برای ایجاد زردی وجود دارد. انواع زردی نوزاد عبارتند از:
زردی فیزیولوژیک
این نوع شایع ترین زردی نوزاد می باشد. این نوع زردی کاملا طبیعی است. زردی فیزیولوژیک در اکثر نوزادان در روز دوم یا سوم زندگی آن ها ایجاد می شود. بعد از اینکه کبد نوزاد رشد کرد، شروع به تجزیه بیلی روبین اضافی می کند. زردی فیزیولوژیکی به طور معمول جدی نیست و در عرض دو هفته خود به خود از بین می رود. اما با این حال درصورت پیشرفت به دستور پزشک می توان به مدت چند روز فتوتراپی را انجام داد.
زردی شیردهی
زردی در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند بیشتر از نوزادانی است که با شیر خشک تغذیه می شوند. این نوع زردی اغلب در هفته اول زندگی نوزاد رخ می دهد. این موضوع به این دلیل است که نوزاد به اندازه کافی شیر مادر دریافت نمی کند. به طور معمول در این نوع زردی، شیر مادر کمتر از نیاز نوزاد می باشد و یا اینکه نوزاد در گرفتن پستان و مکیدن شیر دچار مشکل می شود. این نوع زردی ممکن است مدت زمان بیشتری طول بکشد تا از بین برود.
زردی شیر مادر
زردی شیر مادر با زردی شیردهی متفاوت است. در زردی شیر مادر ممکن است نوزاد به ماده ای در شیر مادر حساس باشد که بر روی روند تجزیه بیلی روبین تاثیر منفی بگذارد. این مشکل می تواند در روند بیلی روبین اختلال ایجاد کند و باعث افزایش سطح بیلی روبین در خون شود. زردی ناشی از شیر مادر می تواند در هفته پس از تولد شکل بگیرد و مدت زمان طولانی تری را برای بهبود نیاز داشته باشد. به طور معمول زردی ناشی از شیر مادر پس از یک ماه خوب می شود.
سندرم کریگلر نجار
نوعی حاد از زردی می باشد که به دلیل جهش در ژن های نوزاد در دوران جنینی اتفاق می افتد. در این سندرم کبد توانایی تجزیه بیلی روبین را ندارد و بنابراین درون خون غلظت آن افزایش پیدا می کند. به طور معمول این نوع زردی بسیار شدید تر از انواع دیگر می باشد و بعضی از بیماران مبتلا به این زردی نیاز به پیوند کبد دارند.
زردی ناشی از ناسازگاری خونی
یکی دیگر از انواع زردی نوزاد زردی ناشی از ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد است. اگر مادر و نوزاد دارای گروه‌های خونی ناسازگار باشند (مانند زمانی که مادر Rh- و نوزاد Rh+ باشد)، ممکن است بدن مادر پادتن‌هایی تولید کند که به گلبول‌های قرمز نوزاد حمله کنند و باعث تخریب آنها شوند. این تخریب منجر به افزایش سطح بیلی روبین در خون نوزاد و ایجاد زردی میشود.
زردی نوزاد در برخی موارد ممکن است بسیار خطرناک شود، برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم مقاله رو به رو را مطالعه کنید.
زردی ناشی از کمبود آنزیم G6PD
کمبود آنزیم G6PD یکی از دلایل ژنتیکی بروز زردی در نوزادان است. این آنزیم به محافظت از گلبول‌های قرمز در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک می‌کند. نوزادانی که کمبود این آنزیم را دارند، در معرض خطر بیشتری برای بروز زردی قرار دارند.
زردی ناشی از عفونت
در برخی موارد، عفونت‌های مختلف می‌توانند موجب افزایش سطح بیلی روبین در خون نوزاد و بروز زردی شوند. این نوع زردی معمولاً همراه با سایر علائم عفونت مانند تب، کم اشتهایی و بیحالی است و نیاز به درمان فوری دارد.
علائم و نشانه های انواع زردی نوزاد
علائم اصلی زردی به صورت بالینی ظاهر می شوند. یعنی پوست نوزاد شما در زیر نور طبیعی به رنگ زرد دیده می شود. به طور معمول این زردی در ابتدا در قسمت هایی که پوست نازک تر است مانند پوست صورت و یا سفیدی چشم قابل مشاهده می باشد.
زمانی که علائم بالینی مشاهده شدند، باید آزمایش خون و سایر آزمایش ها نیز انجام شوند تا سطح بیلی روبین اندازه گیری شود. اگر زردی زیاد باشد، بازوها و پاها نیز زرد رنگ می شوند. به طور معمول تشخیص زردی در کودکانی که پوست تیره دارند سخت تر است. اما با این حال می توان از روی رنگ چشم و یا زیر زبان نیز تشخیص داد. با این حال مهم ترین علائم زردی عبارتند از:
- زرد شدن رنگ پوست
- بی قراری
- بی حالی
- گریه نوزاد
- زرد شدن ملتحمه چشم
زردی نوزادان چگونه تشخیص داده می شود؟
در اکثر مواقع که زردی در روزهای اول تولد اتفاق می افتد، در بیمارستان تشخیص داده می شود. سطح بیلی روبین نوزاد در سه تا پنج روزگی به بالاترین حد خود می رسد. به طور معمول سنجش سطح بیلی روبین پوستی( TcB) اولین مرحله از تشخیص می باشد.
البته این روش به طور کامل دقیق نیست ولی می توان به آن تا حدودی استناد کرد. اگر این میزان عدد بالایی باشد، پزشک دستور می دهد تا یک آزمایش خون کامل جهت تایید زردی انجام شود. نمونه خون از پاشنه نوزاد گرفته می شود و میزان بیلی روبین سرم( TSB) سنجیده می شود.
آکادمی زردی نوزاد از نمودار سطح زردی نوزاد برای تعیین اینکه آیا نوزاد نیاز به درمان دارد یا خیر استفاده می کند. اطلاغات زیر براساس سطح کل بیلی روبین سرم و سن کودک شما می باشد.
- در سن کمتر از 24 ساعت اگر میزان بیلی روبین سرم بیشتر از 10 میلی گرم باشد.
- در سن بین 24 تا 48 ساعت اگر میزان بیلی روبین سرم بیشتر از 15 میلی گرم باشد.
- در سن بین 49 تا 72 ساعت اگر میزان بیلی روبین سرم بیشتر از 18 میلی گرم باشد.
- در سن بیشتر از 72 ساعت اگر میزان بیلی روبین بیشتر از 20 میلی گرم باشد.
برای دریافت مشاوره رایگان در مورد زردی نوزاد و راه های درمان زردی نوزاد میتوانید به شماره ۰۹۱۰۶۰۶۵۱۱۲ تماس بگیرید تا مشاورین ما، شما را به بهترین شکل راهنمایی کنند.
راه‌های پیشگیری از زردی نوزاد
اگرچه نمی‌توان به طور کامل از بروز زردی جلوگیری کرد، اما برخی اقدامات میتواند به کاهش خطر بروز این عارضه کمک کند. برخی از این اقدامات عبارتند از:
- شیردهی منظم: شیردهی مکرر و منظم به دفع سریع‌تر بیلی روبین از بدن نوزاد کمک می‌کند.
- مراقبتهای پیش از تولد: انجام آزمایشهای لازم در دوران بارداری میتواند به شناسایی عوامل خطر بروز زردی، مانند ناسازگاری خونی، کمک کند.
- نور درمانی پیشگیرانه: در برخی موارد، پزشکان ممکن است به صورت پیشگیرانه از فتوتراپی استفاده کنند، به ویژه اگر نوزاد دارای عوامل خطر بروز زردی باشد.
روش های درمان انواع زردی نوزاد
درمان انواع زردی نوزاد بستگی به شدت علائم و علت اصلی زردی دارد. برخی از روش‌های رایج درمان عبارتند از:
- فتوتراپی (نور درمانی)
یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان زردی، استفاده از فتوتراپی است. در این روش، نوزاد در معرض نورهای خاصی قرار می‌گیرد که باعث تجزیه بیلی‌روبین در پوست و دفع آن از طریق ادرار و مدفوع میشود.
- تعویض خون
در موارد شدیدتر زردی، ممکن است نیاز به تعویض خون باشد. این روش معمولاً در مواردی که سطح بیلی‌روبین به حد خطرناکی رسیده باشد و درمان‌های دیگر مؤثر نبوده‌اند، استفاده میشود.
- مصرف مایعات بیشتر
برای نوزادانی که دچار زردی خفیف هستند، مصرف مایعات بیشتر، به ویژه شیر مادر، میتواند به دفع سریع‌تر بیلی‌روبین کمک کند.
- درمان زردی ناشی از ناسازگاری خونی
در زردی ناشی از ناسازگاری خونی، ممکن است نیاز به تزریق ایمونوگلوبولین به نوزاد باشد تا از تخریب بیشتر گلبول‌های قرمز جلوگیری کند.
بررسی علائم و نشانه‌های زردی نوزاد
یکی از مهم‌ترین مراحل در پیشگیری و درمان زردی نوزاد، شناخت علائم و نشانه‌ها زردی نوزاد است. در ادامه به بررسی برخی از این علائم می‌پردازیم.
- تغییر رنگ پوست و چشم‌ها
اولین و بارزترین نشانه زردی، تغییر رنگ پوست و سفیدی چشم‌های نوزاد به زرد است. این زردی ابتدا از صورت شروع میشود و ممکن است به سمت سینه و شکم گسترش پیدا کند. در موارد شدیدتر، پاها و دست‌ها نیز ممکن است زرد شوند.
- بیحالی و خواب‌آلودگی شدید
نوزادانی که دچار زردی هستند، ممکن است خواب‌آلود و بی‌حال به نظر برسند. این حالت ممکن است باعث کاهش فعالیت و کاهش واکنش‌های نوزاد نسبت به تحریکات محیطی شود.
- ضعف در تغذیه
یکی دیگر از علائم و نشانه‌ها زردی نوزاد، کاهش اشتها و ضعف در تغذیه است. نوزادانی که زردی دارند، ممکن است به خوبی شیر نخورند یا زمان کمتری را به شیر خوردن اختصاص دهند.
- کاهش وزن نوزاد
کاهش وزن معمولی در روزهای ابتدایی تولد طبیعی است، اما نوزادانی که زردی دارند ممکن است کاهش وزنی بیش از حد معمول را تجربه کنند. این کاهش وزن میتواند به دلیل ضعف در تغذیه یا بیحالی باشد.
- ادرار تیره و مدفوع روشن
یکی دیگر از علائم و نشانه‌ها زردی نوزاد، ادرار تیره و مدفوع روشن است. بیلی روبین اضافی که به درستی از بدن دفع نمی‌شود، ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار و مدفوع نوزاد شود.
عوامل افزایش دهنده زردی نوزاد
برخی عوامل ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به زردی در نوزادان شوند. آگاهی از این عوامل میتواند به پیشگیری و مدیریت بهتر زردی کمک کند.
- نارس بودن نوزاد
نوزادانی که قبل از هفته 37 بارداری به دنیا می‌آیند، بیشتر در معرض زردی قرار دارند، زیرا کبد آنها هنوز به طور کامل توسعه نیافته است.
- ناسازگاری خونی بین مادر و نوزاد
اگر گروه خونی مادر با نوزاد ناسازگار باشد، این ممکن است منجر به تخریب سریع سلول‌های خونی نوزاد و افزایش بیلی‌روبین شود.
- تولد با استفاده از ابزارهای پزشکی
نوزادانی که با استفاده از ابزارهای پزشکی مانند فورسپس یا وکیوم به دنیا می‌آیند، ممکن است به دلیل آسیب‌های خفیف ناشی از زایمان دچار زردی شوند.
- سابقه خانوادگی زردی
وجود سابقه زردی در خانواده ممکن است احتمال ابتلای نوزاد به این وضعیت را افزایش دهد.
- مشکلات تغذیه‌ای
نوزادانی که مشکلاتی در تغذیه دارند یا مادرانی که به هر دلیل قادر به شیر دادن نیستند، ممکن است بیشتر در معرض زردی قرار بگیرند.
سخن پایانی
انواع زردی نوزاد و علائم و نشانه‌ها میتواند نگرانی زیادی برای والدین ایجاد کند، اما خوشبختانه در بیشتر موارد این مشکل به خودی خود برطرف میشود یا با درمان‌های ساده‌ای مانند فتوتراپی قابل کنترل است. آگاهی از علائم زردی و مراجعه به موقع به پزشک میتواند از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند. همچنین، توجه به علائم هشداردهنده مانند زردی شدید، بیحالی و کاهش وزن غیرعادی اهمیت زیادی دارد. با مراقبتهای مناسب و مشورت با پزشک، میتوانید از سلامت نوزاد خود اطمینان حاصل کنید.
سوالات متداول درباره انواع زردی نوزاد
- آیا زردی نوزاد خطرناک است؟
در بیشتر موارد، زردی نوزاد خطرناک نیست و به راحتی درمان میشود. با این حال، در موارد شدیدتر، اگر زردی درمان نشود، ممکن است به مغز نوزاد آسیب برساند.
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر زردی نوزاد شدید باشد، یا همراه با علائمی مانند بیحالی، کاهش وزن، یا تب باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
- آیا شیر مادر باعث زردی میشود؟
بله، در برخی موارد، ترکیبات موجود در شیر مادر میتواند باعث بروز زردی شود، اما این نوع زردی معمولاً بیخطر است و نیاز به درمان خاصی ندارد.
- آیا زردی نوزاد قابل پیشگیری است؟
پیشگیری کامل از زردی امکانپذیر نیست، اما با انجام مراقبتهای مناسب، مانند شیردهی منظم و انجام آزمایشهای لازم در دوران بارداری، میتوان خطر بروز آن را کاهش داد.
- چقدر طول میکشد تا زردی نوزاد برطرف شود؟
زردی فیزیولوژیک معمولاً طی دو هفته پس از تولد بهبود مییابد، اما برخی انواع زردی ممکن است تا چند هفته طول بکشد.